Zdrowe oczy stanowią jeden z elementów wpływających na jakość życia, ponieważ umożliwiają poznawanie otoczenia i swobodne poruszanie się w nim (1). Według danych statystycznych w Polsce problemy ze wzrokiem ma niemal połowa ludności w wieku 16-54 lat. Nie tylko leczenie, ale przede wszystkim ka mogłaby uchronić 80% osób na świecie od ślepoty (2). Jakie znaczenie w profilaktyce ma pielęgnacja oczu? Jak dbać o wzrok, aby dobrze widzieć przez wiele lat?

Dlaczego higiena oczu odgrywa ważną rolę w życiu każdego człowieka?

W XX wieku doszło do rozwoju medycyny, który umożliwia lepsze dbanie o zdrowie, także o dobry wzrok. Sukcesy lekarzy w różnych specjalizacjach zaowocowały wykorzystaniem nowoczesnej diagnostyki i skuteczniejszych metod leczenia, ale pojawił się jednocześnie większy nacisk na profilaktykę chorób, co wpływa na wydłużenie średniej długości życia. Oczy są narządem odpowiedzialnym za zdolność widzenia. Dzięki nim obserwujemy otaczające nas środowisko, a także jesteśmy w stanie zrozumieć rozmaite zjawiska. Warto pamiętać o codziennej pielęgnacji oczu, ponieważ zachowanie dobrego wzroku jest konieczne, aby można było korzystać z książek, które stanowią źródło nieograniczonej wiedzy. Dzięki możliwości czytania rozmaitych publikacji uczymy się logiki i rozsądnego oraz kreatywnego myślenia (1).

Jakie są podstawowe zasady dbania o wzrok?

Choroby oczu stały się problemem powszechnym, a jedynym plusem jest rosnąca świadomość społeczeństwa dotycząca ich profilaktyki i leczenia. Jest to niezwykle istotne ze względu na fakt, że niektóre z nich rozwijają się niemal bezobjawowo i w efekcie pacjent zgłasza się do okulisty w zaawansowanym stadium choroby. Profilaktyka polega na zmianie codziennych zachowań na bardziej prozdrowotne, co przyczynia się do likwidowania czynników ryzyka i bezpośrednio źródeł schorzenia. W obecnych czasach oczy są narażone na zanieczyszczenie powietrza. Unoszący się w powietrzu kurz, smog i pyły przemysłowe powodują, że naturalne wydzielanie płynu przez gruczoły łzowe nie jest wystarczające, aby właściwie chronić i oczyszczać oczy. W związku z tym zaleca się stosowanie kropli dostępnych w aptekach. Odpowiadając na pytanie, jak dbać o wzrok należy wskazać konieczność regularnych kontroli u okulisty (1,3).

Higiena oczu a praca przed monitorem komputera

Z komputera korzysta dużo osób w pracy i poza nią, dlatego należy stworzyć odpowiednie warunki otoczenia, aby zadbać o wzrok. Zaleca się:

• ustawienie monitora na wprost;
• zachowanie odległości minimum 70 cm między twarzą a ekranem;
• ustawienie monitora bokiem zamiast tyłem lub przodem do okna;
• zapewnienie odpowiednio rozproszonego światła – norma PN-84/E-02033 wskazuje, że odpowiedni poziom natężenia światła do pracy ciągłej i trudnych zadań wzrokowych wynosi 500 lx, a 300 lx w przypadku mniej uciążliwej pracy;
• robienie krótkich przerw co godzinę;
• wykonywanie krótkich ćwiczeń relaksacyjnych;
• wietrzenie pomieszczenia w czasie przerwy;
• nawilżanie oczu kroplami, jeśli odczuwa się ich przesuszenie (2, 4).

Podczas pracy przy komputerze warto skorzystać z okularów z antyrefleksem, ponieważ eliminują szkodliwe promieniowanie. W przypadku monitorów LCD wpływają na poprawę kontrastu i redukują refleksy (1).

Znaczenie higieny oczu w noszeniu soczewek kontaktowych

Nieprzestrzeganie zasad higieny w przypadku stosowania soczewek kontaktowych może skutkować zapaleniem spojówek. Szacuje się, że w Wielkiej Brytanii 65% zakażeń bakteryjnych ma związek z korzystaniem z soczewek. W tym przypadku do zasad dbania o wzrok należy włączyć stosowanie odpowiednich płynów do pielęgnacji soczewek, które zwiększają komfort ich użytkowania i ograniczają ryzyko infekcji. Jeśli pojawia się dyskomfort, należy zmienić płyn i najlepiej wybrać taki, który zawiera nadtlenek wodoru (1, 5).

W jaki sposób alergicy powinni dbać o oczy?

Alergicy powinni zrezygnować z kropel do oczu zawierających konserwanty, ponieważ mogą wywoływać pieczenie i szczypanie. Na dolegliwości podczas zakraplania skarży się 40% chorych. Badania przeprowadzone na 3090 chorych z alergicznym zapaleniem spojówek wykazały, że w grupie osób stosujących krople bez konserwantów podrażnienia występowały sporadycznie (6).

1. Krakowiak J, Cichońska D. Przedsiębiorczość i Zarządzanie. Wydawnictwo SAN Łódź 2013; XIV;10(3):9-21
2. Krawczyk K. Jak dbać o wzrok? Dostęp online: http://okulistyka.mp.pl/zdroweoczy/151481,jak-dbac-o-wzrok Data dostępu: 13.03.2017
3. Bragg P. Wzrok – dobro najwyższe. Interspar 1998; s:19
4. Kurkus-Rozowska B, Konarska M. Telepraca – szanse, korzyści, uciążliwości. Bezpieczeństwo Pracy 2002;5:21-25
5. Woźniak PA. Oddziaływanie płynów do pielęgnacji soczewek kontaktowych na stan powierzchni oka u pacjenta kontaktologicznego. Ophthatherapy 2016;2(10):146-150
6. Buczyło K. Sztuczne łzy w chorobach alergicznych oczu. Alergia 2005;2(24):22-24